..........................................................* Κοινωνία.gr - ιδέες * σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα *

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

.................................................. ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΝΑ: ΥΠΟΤΑΓΗ Ή ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ...

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Απ' όλες τις αμφισβητήσεις η πιο γλυκιά, είναι αυτή που αδύνατοι σηκώνουν κεφάλι και αμφισβητούν τη δύναμη των ισχυρών. Bretolt Brecht


Αυτός που αγωνίζεται μπορεί να χάσει, όμως αυτός που δεν αγωνίζεται ήδη έχει χάσει.

Bertolt Brecht, 1898-1956, Γερμανός συγγραφέας

Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010

Οι Δουβλινέζοι*

  ΖΩΗ ΣΕ ΚΑΡΕ  

Ή, αλλιώς, η γκαντεμιά (;) του Καλατράβα



Οταν ο Καλατράβα χτίζει φαραωνικά έργα σε μια μικρή και βασανισμένη χώρα, κάποιο κακό προοιωνίζεται. Μετά από μας, το κατάλαβαν και οι Ιρλανδοί. Τη δεκαετία των 00s διάβαιναν, μεθυσμένοι από την πλαστή ευτυχία τού να ζεις αρχοντικά με δανεικά, τις νέες φαντασμαγορικές γέφυρες του ισπανού αρχιτέκτονα στο παλιό λιμάνι του Δουβλίνου, που έγινε μοντέρνο προς δόξαν του νέου πλούτου. Ξεχνώντας, ίσως, τη ρήση του Σάμιουελ Μπέκετ, «Προσπάθησε ξανά, απότυχε ξανά, απότυχε καλύτερα». Μαγεμένοι από το σύνδρομο της Σταχτοπούτας, απολάμβαναν το ότι από φτωχοί έγιναν πλούσιοι. Για να γίνουν στο μεσονύκτιο της κρίσης, αυτοί οι περήφανοι Κέλτες, θύματα μιας καλά στημένης ψευδαίσθησης. Και ξανά φτωχοί.


Από τα χρόνια που πάλευαν για την ανεξαρτησία τους έως και σήμερα, οι Ιρλανδοί μοιάζουν συνηθισμένοι στις ουρές. Το 1922 ως εσωτερικοί μετανάστες, λόγω των ταραχών στη διάρκεια του εμφυλίου που ακολούθησε την υπογραφή της αγγλο-ιρλανδικής συνθήκης· το 2010 ως άνεργοι και άποροι στα δωρεάν συσσίτια που διανέμουν φιλανθρωπικές οργανώσεις.
Ο Τζίμι σκορπά τα λεφτά τού μπαμπά σε μουσικούς, χαρτιά και αυτοκίνητα, πρόθυμος να τα χάσει όλα προκειμένου να μπει στον κύκλο των πλούσιων ξένων νεαρών μποέμ. Η Εβελιν έχει μπροστά της το εισιτήριο που θα την απαλλάξει από μια μίζερη και υποταγμένη ζωή, αλλά δεν τολμά -από φόβο- το ταξίδι της ελευθερίας. Ο Κόρλεϊ πουλά αδιάντροπα έρωτες σε υπηρετριούλες, αποσπώντας τους λεφτά για να διασκεδάσει με τους φίλους του. Ο Λένεχαν, στα τριάντα του, έχει απαυδήσει να τη βολεύει με τεχνάσματα και να ονειρεύεται μάταια μια καλή δουλειά και ένα δικό του σπίτι. Η Μαντάμ Μόνεϊ φροντίζει η κόρη της να ατιμαστεί, ώστε να εξασφαλίσει έναν καλό γάμο. Ο μικρός Τσάντλερ ζηλεύει τον επιτυχημένο στην Αγγλία φίλο του και νιώθει πόσο μάταιο είναι να αγωνίζεται ενάντια στη μοίρα σε μια χώρα όπου για να πετύχεις πρέπει να την εγκαταλείψεις. Ο Φάρινγκτον καταφεύγει σε τοκογλύφους για να μπορέσει να μετάσχει στα παραδοσιακά κεράσματα στις παμπ κι έπειτα ξεσπά στα παιδιά του για τη φτώχειά του. Οι «Δουβλινέζοι» του Τζέιμς Τζόις, εκείνοι οι αντιήρωες του ξεπεσμού, του περιθωρίου, του κενού, σχεδόν έναν αιώνα μετά συναντούν τους Δουβλινέζους τού σήμερα στο πρόσωπο της 81χρονης Αν Καμίνσκι, που κάηκε ζωντανή πριν από μερικές μέρες από τα κεριά που φώτιζαν και ζέσταιναν την οικογένειά της, επειδή ο άνεργος γαμπρός της δεν μπορούσε να πληρώσει το λογαριασμό του ηλεκτρικού.


Το ονειρικό διάλειμμα της ευημερίας και του άκρατου καταναλωτισμού έδωσε τη θέση του στην «άλωση και την παράδοση άνευ όρων», όπως χαρακτηρίζουν τα ιρλανδικά μίντια την προσφυγή της Ιρλανδίας στο μηχανισμό στήριξης Ε.Ε. και ΔΝΤ, λαβώνοντας έναν πατριωτισμό που αμφισβήτησε δύο φορές την οικοδόμηση της Ε.Ε. και τώρα θα δει μη εκλεγμένους γραφειοκράτες να διαχειρίζονται τις υποθέσεις της χώρας.

Η «κέλτικη τίγρη» βρυχάται πληγωμένη θανάσιμα, έτσι όπως συντρίφτηκε, μετά τη θεαματική ανάπτυξη που την έκανε σε ελάχιστα χρόνια από τη φτωχότερη αγροτική χώρα της Ε.Ε. στη δεύτερη σε πλούτο μετά το Λουξεμβούργο. Χάρη κυρίως στους πόρους του Ταμείου Συνοχής, στη στροφή στις εξαγωγές και στο μόλις 12,5% του φόρου επί των επιχειρηματικών κερδών, κατέκτησε τον μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρώπη και προσέλκυσε περισσότερες από 1.300 πολυεθνικές. Τι κι αν το «θαύμα της ανάπτυξης» παρέμεινε αθέατο για το 17% των εργαζόμενων, που ήδη την εποχή της άνθησης (2005) ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας... Μικρό το τίμημα για την είσοδο στο κλαμπ των πλουσίων.

Η «επιτυχία» τη μέθυσε, κι όσο οι Ιρλανδοί απολάμβαναν άπληστα το στάτους του νεόπλουτου «καλού μαθητή» του φιλελευθερισμού που τους καλούσε να καταναλώνουν, να δανείζονται, να υποκλίνονται στο πλαστικό χρήμα, εκείνη απορρύθμισε το χρηματοπιστωτικό της σύστημα, χρεώθηκε χωρίς μέτρο, η τράπεζά της στοιχημάτισε τυφλά στο χρηματιστήριο της οικοδομής οδηγώντας στη «φούσκα» των στεγαστικών. Πληρώνοντας (μαζί με τη φιλαργυρία) τις ακρότητες και την ανικανότητα πολιτικών, τραπεζιτών, κατασκευαστών, κτηματομεσιτών που τροφοδοτούσαν το κυνήγι του κέρδους και του τζόγου, έγινε η πρώτη που πήρε το ρετσινόλαδο της λιτότητας το φθινόπωρο του 2008, όταν η «φούσκα» έσκασε με αντίκτυπο ατομικής βόμβας πάνω στη ζωή των πολιτών.

Οι 4,5 εκατομμύρια Ιρλαδοί ξύπνησαν έκπληκτοι από το σοκ, χρεωμένοι καθένας τους με 12.500 ευρώ από το κόστος διάσωσης των τραπεζών. Μπορεί ο κόσμος να μην κάνει ουρές μπροστά στα πιστωτικά ιδρύματα για να αποσύρει τα λεφτά του, το έκαναν όμως οι επιχειρήσεις, αποσύροντας ήδη από την Τράπεζα Ιρλανδίας το 12% των καταθέσεων και από την Anglo Irish το 17%, αφήνοντας το τραπεζικό σύστημα υπό κατάρρευση, παρά την ένεση των 50 δισ. που ήδη πήρε.

Η ανεργία τριπλασιάστηκε από το 2006 και πλησιάζει το 14%, φτάνοντας το 30% στους νέους και στις κατασκευές, εκεί που ο κυνικός ευφημισμός αποκαλεί τους άνεργους «αυταποασχολούμενους οικοδόμους». Οι μισθοί έχουν περικοπεί από 5% ώς 20%, οι δημόσιες υπηρεσίες καταρρέουν μειώνοντας δραματικά τις κοινωνικές παροχές, ο νέος προϋπολογισμός που επιδιώκει να περάσει η υπό παραίτηση (ώς την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές) κυβέρνηση προβλέπει νέες περικοπές για το 2011 ύψους 6 δισ. ευρώ, ενώ κάπου 20.000 θα χάσουν τη δουλειά τους στον δημόσιο τομέα, πέραν των 12.000 που την έχασαν φέτος.

Στη χώρα που -με δάνεια και υποθηκευμένα σπίτια- τους έκαναν να πιστέψουν ότι τα κύματα μετανάστευσης θάφτηκαν στην Ιστορία, οι ανύπαρκτες προοπτικές έχουν οδηγήσει ήδη 40.000 -κυρίως νέους- εργαζόμενους (μόνο φέτος) να μεταναστεύσουν. Ενας στους πέντε πτυχιούχους ψάχνει δουλειά στο εξωτερικό, 1.250 φοιτητές το μήνα εγκαταλείπουν τη χώρα και η Ενωση Φοιτητών Ιρλανδίας εκτιμά πως 150.000 φοιτητές θα μεταναστεύσουν την επόμενη πενταετία.

«Είναι μια νέα Μεγάλη Εξοδος, μια τρελή φυγή. Εχουμε φτιάξει μουσεία αφιερωμένα στην ιστορία της μετανάστευσης, πιστεύοντας ότι είχε τελειώσει, και τώρα ξεκινάμε από την αρχή» λέει ο Φρανκ Ο' Μπράιαν στην «Ιντιπέντεντ», καθώς αποχαιρετά τους δύο γιους του που μεταναστεύουν στον Καναδά, επαναλαμβάνοντας αυτό που οι γονείς του έκαναν τη δεκαετία του '50 και ο ίδιος τη δεκαετία του '80. Και επιβεβαιώνοντας τον Τζόις, όταν έγραφε στην αγαπημένη του Νόρα, «Κανένας που σέβεται τον εαυτό του δεν μένει πια στην Ιρλανδία. Ολοι προσπαθούν να φύγουν μακριά απ' τη χώρα που την κατέχει ένας θυμωμένος και εκδικητικός Δίας», συγκρίνοντας τη ράτσα με ιταλίδα πόρνη και τη χώρα με γουρούνα που τρώει τα παιδιά της.

Πολλοί ακόμη θα έφευγαν, αλλά δεν μπορούν να πουλήσουν τα σπίτια τους και παραμένουν, περιμένοντας να βυθιστεί ο Τιτανικός. Ηδη 200.000 δανειολήπτες χρωστούν περισσότερα από την αξία των σπιτιών τους, ενώ 300.000 σπίτια μένουν απούλητα, παρότι οι τιμές τους έπεσαν κατά 35% από το 2006.

Η κρίση θολώνει το αύριο και, ελλείψει προοπτικής, όλο και περισσότερες γυναίκες καταφεύγουν στην Αγγλία για μία άμβλωση, καθώς στην Ιρλανδία απειλούνται με ισόβια κάθειρξη αν αποφασίσουν ότι η ανεργία και η ανέχεια δεν τους επιτρέπουν πια την πολυτέλεια ενός παιδιού. Η φιλανθρωπική οργάνωση Barnardo λέει πως οικογένειες που εξαρτώνται από κρατικά επιδόματα είδαν το 2010 να μειώνονται οι παροχές κατά 120 ευρώ το μήνα. Τα κέντρα κοινωνικής στήριξης παιδιών και ηλικιωμένων αρχίζουν και κλείνουν λόγω έλλειψης πόρων. Και οργανώσεις που μοιράζουν γεύματα σε άστεγους και άπορους λένε ότι εφταπλασιάστηκε στο Δουβλίνο ο αριθμός των πολιτών που επιβιώνουν με δωρεάν συσσίτια.

Απέναντι σε όλα αυτά, η κυβέρνηση απαντά μοιράζοντας 50 τόνους τσένταρ στους πιο φτωχούς, κάνοντας μιντιακή υπόθεση ένα κοινοτικό πρόγραμμα που ισχύει εδώ και δέκα χρόνια. Και με ζήλο που μόνο μία καθολική θεοκρατία θα μπορούσε να επιδείξει, ενώ τα δημόσια ταμεία αιμορραγούσαν, η κυβέρνηση πλήρωσε 1,2 δισ. ευρώ (δηλαδή, το 90%) των αποζημιώσεων για τα θύματα της παιδεραστικής λαγνείας των παπάδων.


Οι αγώνες είναι κι αυτοί ιρλανδέζικη παράδοση. Επάνω, διαδήλωση συμπαράστασης σε μέλη του κόμματος Σιν Φέιν, τα οποία απειλούνταν με εκτέλεση το 1921. Κάτω, εργάτες στη μεγαλειώδη διαμαρτυρία του 2009 κατά των τότε κυβερνητικών μέτρων. Τώρα, το μνημόνιο θα τους βγάλει ξανά στους δρόμους...
Πώς να μη σαλέψεις ύστερα απ' αυτήν τη μεταμόρφωση από φτωχό σε νεόπλουτο και μετά σε νεόπτωχο, σε μια χώρα όπου τα οικονομικά προβλήματα έχουν αυξήσει κατά 70% τον κίνδυνο αυτοκτονιών, ιδίως στους νέους, και όπου οι αυτοκτονίες έχουν ξεπεράσει τους θανάτους από τροχαία;


Αυτή η χώρα -που έζησε στο ρυθμό επαναστάσεων, ηρώων, λιμών και μετανάστευσης- τύλιξε τη μελαγχολία της σε μπαλάντες και ποίηση και αντέταξε στις δυστυχίες πνεύμα και φλεγματικό χιούμορ. Από τον Γέιτς και τον Ουάιλντ ώς τους Σουίφτ, Σο, Τζόις ή Μπέκετ, μια αφρόκρεμα διανοητών κάνει τέχνη με ιστορίες για ξεπεσμένους, πολιτικάντηδες, τυχοδιώκτες, μέθυσους, παραστρατημένες γυναίκες, ανθρώπους συμβιβασμένους σε αδιέξοδα κενά, απελπισία, πίκρα και ανεκπλήρωτα όνειρα. Είναι αυτοί που σήμερα αναβιώνουν στους δρόμους ενός Δουβλίνου που χάνει τη ζωντάνια και τις μικρές του απολαύσεις.

Και ίσως δεν υπάρχει κανένας καλύτερος δείκτης αυτής της απώλειας από την κατανάλωση αλκοόλ, στην οποία οι Ιρλανδοί υπήρξαν πρωταθλητές της Ε.Ε. Ο Λέοπολντ Μπλουμ, ήρωας του «Οδυσσέα» του Τζόις, έλεγε ότι ήταν απίθανο να διασχίσεις κάποιο στενό του Δουβλίνου χωρίς να συναντήσεις ένα μπαρ. Σήμερα, ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανό, διότι η ακρίβεια μείωσε την κατανάλωση αλκοόλ κατά 8,9% σε σχέση με πέρυσι και 1.500 παμπ έχουν κλείσει (αφήνοντας άνεργα 15.000 άτομα το τελευταίο 18μηνο) - μικρό μόνο τμήμα των χρεοκοπημένων επιχειρήσεων, που αυξήθηκαν κατά 81% σε σχέση με πέρυσι.

Σαν να ζει σε άλλη πραγματικότητα, η πόλη συνεχίζει να διαφημίζει την πολεοδομική της αναγέννηση, με το εντυπωσιακό της Aviva Stadium (αξίας 400 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 190 έδωσε η κυβέρνηση), τα νέα πολυτελή ξενοδοχεία σαν το Gibson στο Point Village, την τελευταία φάση της πολυδάπανης ανάπλασης των Docklands στο παλιό λιμάνι, που πλαισιώνεται από συνεδριακό κέντρο, το Θέατρο της Μεγάλης Διώρυγας, εμπορικά καταστήματα και την (πανομοιότυπη με άλλες και αξίας 60 εκατ. ευρώ - εξαπλάσια από το αρχικό της κόστος) γέφυρα του Καλατράβα στη μνήμη του Μπέκετ, που θεωρείται σύμβολο του νέου Δουβλίνου. Ενός Δουβλίνου που ξαφνικά πάλιωσε και επέστρεψε στα παλιά δεινά.

«Για τη γενιά μου, η εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας δεν σημαίνει σχεδόν τίποτα στην καθημερινότητά μας. Αλλες εξουσίες και άλλη θρησκεία, αυτή του χρήματος, πήραν τη θέση της. Και αυτό είχε ηθικές επιπτώσεις: στη διάρκεια της οικονομικής άνθησης ο πλούσιος δεν ήταν κάποιος πιο τυχερός, αλλά κάποιος καλύτερος» λέει η Τέινα Φρεντς, που με το πρώτο της μυθιστόρημα «In the Woods» κέρδισε ένα Εντγκαρ (το Νόμπελ του «μαύρου» μυθιστορήματος). Γι' αυτό και οι «εγκληματίες» της δεν είναι οι συνήθεις ύποπτοι διεστραμμένοι παιδεραστές παπάδες ή οι μέθυσοι βίαιοι πατεράδες, αλλά πολιτικοί και κατασκευαστές, θυμίζοντάς μας ότι «Σε 15 χρόνια ζήσαμε ριζικές αλλαγές. Αν κάποιος έχει ζήσει στη μιζέρια και ξαφνικά του πέσει το ΛΟΤΤΟ, αλλά συνεχίζει να διατηρεί το φόβο μήπως πεινάσει, δεν θα μπορέσει να ζήσει υγιώς τον πλούτο. Εκτός από τη φιλαργυρία, άλλο βίτσιο που πάλλεται στην καρδιά της ιρλανδικής κοινωνίας είναι μια πολύ περίεργη σχέση με την εξουσία. Είμαστε μια πρώην αποικία: τείνουμε να πειθαρχούμε στην εξουσία και να αναζητούμε τρόπους να αποφύγουμε τους κανόνες της».

Τώρα που νέα λιτότητα και περικοπές τούς περιμένουν, είναι άγνωστο πώς θα επιχειρήσουν να αποφύγουν τους κανόνες του μνημονίου που έρχεται αυτοί οι πολίτες που νιώθουν διπλά λαβωμένοι από το γεγονός ότι πλέ- ον είναι εκείνοι και όχι οι Ελληνες οι χειρότεροι μαθητές της Ε.Ε. Ναι, η κυβέρνηση Κάουεν και του Fianna Fail, που αδιάλειπτα σχεδόν κυβερνά τη χώρα επί δεκαετίες και ευθύνεται για την κρίση, αναγκάστηκε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, αλλά πριν θα επιδιώξει να ψηφιστεί ο νέος προϋπολογισμός της λιτότητας και το μνημόνιο με Ε.Ε. και ΔΝΤ.

Την ίδια μέρα που η κυβέρνηση προσέφευγε στο μηχανισμό στήριξης Ε.Ε. - ΔΝΤ, κάποιες εργατικές ενώσεις προειδοποιούσαν: «Είμαστε στα πρόθυρα μιας σοβαρής κοινωνικής αναταραχής, τέτοιας που δεν έχουμε δει εδώ και δεκαετίες», καλώντας άλλα συνδικάτα να συμφωνήσουν σε γενική απεργία. Αλλά τον περασμένο Ιούνιο, με τη συμφωνία του Croke Park, η Διάσκεψη των Ιρλανδικών Συνδικάτων συνομολόγησε 4ετή παύση απεργιών και συναίνεσε σε περικοπές μισθών και στην απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, θεωρώντας ότι «αυτή η θυσία είναι απαραίτητη για να βγει η χώρα από την οικονομική θύελλα».

Λες και τα δεινά και οι αδικίες της ύφεσης έγιναν συστατικό κομμάτι της εθνικής ιρλανδικής ταυτότητας εδώ και δύο χρόνια και μόνο λίγη οργή και πολλή παραίτηση σημαδεύουν την αντίδραση των Ιρλανδών ώς τα τώρα, με μία μεγαλειώδη διαδήλωση πέρυσι και άλλη μία φέτος τον Μάιο στο Δουβλίνο. Οργή για την απώλεια της κυριαρχίας που φέρνει η υπαγωγή στο μηχανισμό στήριξης και για τους πολιτικούς που οδήγησαν στην εθνική τραγωδία, αλλά και αυτό το νοσηρό αίσθημα ενοχής, μετέωρο ανάμεσα σε μαζοχισμό και αυτομα- στίγωση, χαρακτηριστικό μιας καθολικής κοινωνίας, γράφει ο Ντέβιν Ο' Ντιούερ των «Αϊρις Τάιμς»: «Οπως αποδεχτήκαμε τις ακρότητες στη διάρκεια της οικονομικής άνθησης, έτσι προσαρμοστήκαμε και στο νέο μας στάτους των φτωχών, χωρίς να κάνουμε τίποτ' άλλο εκτός από το να λυπόμαστε συλλογικά. Κοιτάξτε πώς αντιδράσαμε στο ρόλο μας του παγκόσμιου εκπροσώπου της λιτότητας. Τα κόλπα όσων προκάλεσαν τη στεγαστική φούσκα θα οδηγούσαν κανονικά σε εξεγέρσεις, πόσω μάλλον όταν συνοδεύονται από τεράστιες ενέσεις δημόσιων χρημάτων στους θεσμούς που τη χρηματοδότησαν. Αλλά εμείς παραμείναμε φλεγματικοί και λες και παρηγοριόμαστε κάθε φορά που μας συγχαίρουν γιατί υφιστάμεθα στωικά τη λιτότητα. Οταν βλέπουμε τους Ελληνες να εξεγείρονται και τους Ισπανούς να διαδηλώνουν, μετανιώνουμε που δεν τους μιμούμαστε ή μήπως τους κατηγορούμε γιατί δεν παίρνουν σοφά το φάρμακό τους;»

Ο κύριος Ντάφι, πρώην ταμίας σε ιδιωτική τράπεζα, έλεγε στους «Δουβλινέζους» ότι καμιά κοινωνική επανάσταση δεν είναι αρκετή για να συγκλονίσει το Δουβλίνο πριν περάσουν αιώνες. Εχει περάσει μόνο ένας από τότε που ο Τζόις έγραψε αυτές τις γραμμές, και οι Ιρλανδοί μοιάζουν να ζουν περιμένοντας τον Γκοντό ως υπερφυσικό από μηχανής θεό, σε μια «τραγικωμωδία» δύο πράξεων, όπως θα έλεγε κι ο Μπέκετ.

Διαβάστε

..............1.............

Τζέιμς Τζόις, «Οι Δουβλινέζοι», μτφρ. Μαντώ Αραβαντινού, εκδ. Ηριδανός

Ενα καταραμένο βιβλίο για εγκλωβισμένους ανθρώπους σε μια εγκλωβισμένη χώρα, που κανείς δεν ήθελε να εκδώσει στην Ιρλανδία (εκδόθηκε τελικά στο Λονδίνο). Οπως άλλωστε και το μνημειώδες «Οδυσσέας» (μετ. Σωκράτης Καψάσκης, εκδ. Κέδρος), το οποίο απαγορεύτηκε ως άσεμνο στις ΗΠΑ, που παρουσιάζει -μέσα από τη διήγηση μιας ημέρας της ζωής του ήρωα- και μια ιστορία της ζωής στο Δουβλίνο.

..............2..............

Φρανκ ΜακΚορτ, «Οι στάχτες της Αντζελα», μτφρ. Αλ. Καλοφωλιάς, εκδ. Λιβάνης

Γεννημένος στο Μπρούκλιν από ιρλανδούς μετανάστες και μεγαλωμένος στις φτωχογειτονιές του Λίμερικ της Ιρλανδίας, ο ΜακΚορτ επέζησε για να αφηγηθεί τα χρονικά της φτώχειας, της αδιαφορίας και της σκληρότητας απέναντι σε μια ολόκληρη γενιά. Το βιβλίο μετέφερε στο σινεμά ο Αλαν Πάρκερ.

Δείτε

..............1..............

«In America», σκην. Τζιμ Σέρινταν

Ο σκηνοθέτης της βραβευμένης ταινίας «Το αριστερό μου πόδι» αφηγείται την οδύσσεια μιας οικογένειας Ιρλανδών που, μετά το θάνατο του γιου τους, μεταναστεύουν με τις κόρες τους στη Νέα Υόρκη, νοικιάζουν ένα άθλιο διαμέρισμα και προσπαθούν να ορθοποδήσουν.

«Το κορίτσι "ταξιδιώτης"», σκην. Πέρι Ογκντεν

Η ζωή ενός δεκάχρονου κοριτσιού, βίαιου κατά καιρούς και εξαιρετικά ευαίσθητου, που ζει με τη μητέρα και τα πολλά αδέλφια της σε ένα τροχόσπιτο στα περίχωρα του Δουβλίνου.

* ΚΕΙΜΕΝΟ | ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΝΤΖΟΥ  pantzou@enet.gr

Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

Οι άθλιοι των Αθηνών

"Η ΑΥΓΗ "
Τσιπούρας Δ.
Ημερομηνία δημοσίευσης: 27/11/2010
Η ανθρώπινη ουρά είχε σχηματιστεί από τις δύο το μεσημέρι. Ρημαγμένα πρόσωπα. Μάτια απλανή. Η προσοχή στα δύο τραπεζάκια που στήνονταν κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της σοφής θεάς Αθηνάς, που προστατεύει την πρωτεύουσα των κολασμένων. Οι μερίδες με το λιτό φαγητό, συνοδεία και μήλου, ήταν τοποθετημένες σε πλαστικά δοχεία. Καθένας έπαιρνε τη δική του σακούλα και έτρεχε στη μάντρα του Πεδίου του Άρεως για να χορτάσει την πείνα του.
Η κοινωνική αλληλεγγύη -πετώντας τον μανδύα της ελεημοσύνης- στη θέση της απούσας πολιτείας. Οι σύγχρονοι άθλιοι των Αθηνών, κάθε πόλης. Κλοσάρ, άστεγοι, ξεπεσμένοι, Έλληνες και ξένοι, νεαροί και ηλικιωμένοι, γυναίκες και άντρες, περιθωριοποιημένοι -ταπεινοί και καταφρονεμένοι θα ξανάγραφε ο Ντοστογιέφσκι-, πληθύνονται θεαματικά και σε λίγο καιρό δεκάδες χιλιάδες άνεργοι, απελπισμένοι θα τριγυρνούν σαν φαντάσματα στους δρόμους.
Ο οδοστρωτήρας του Μνημονίου δεν κάνει διακρίσεις, όταν η κυβέρνηση επιλέγει να σπρώξει στον όλεθρο τους πολίτες της, επειδή εξυπηρετεί ανάλγητα και ξεδιάντροπα τα συμφέροντα των αφεντικών της αναλγησίας. «Αφού δεν τους πήραμε ακόμα με τις πέτρες, να περιμένουμε τη σειρά μας για ένα πιάτο φαγητό» φωνάζει ένας περαστικός που παρακολουθεί αμήχανα την σκηνή.
Σε λίγο αρχίζει η διανομή των ρούχων που έχουν συγκεντρώσει με φιλότιμες προσπάθειες οι φίλοι των αστέγων του Πεδίου του Άρεως. Πρόκειται για τους τυχερούς - άτυχους που δεν ψάχνουν ακόμα στα σκουπίδια.
Επόμενη σκηνή. Τετάρτη απόγευμα. Η λαϊκή αγορά έχει τελειώσει. Μια ηλικιωμένη σκύβει με το βάρος των χρόνων της να μαζέψει από τον δρόμο λίγα μαραμένα λαχανικά. Απέναντι στο πεζοδρόμιο δύο άλλοι βάζουν πυρετωδώς σε πλαστικές σακούλες όσα προλαβαίνουν. Λιωμένες ντομάτες, πεταμένα πορτοκάλια, μήλα, πατάτες, κρεμμύδια. Προτού καταφθάσουν τα συνεργεία του δήμου και πολτοποιήσουν το φαγητό της ημέρας.
Εικόνες αποκάλυψης, αλλά πέρα για πέρα αληθινές. Κάποιοι ψιθυρίζουν ότι στην πλατεία Κυψέλης άνθρωποι στήνουν καρτέρι για να πιάσουν και να μαγειρέψουν περιστέρια. Στην Κατοχή από τους Γερμανούς λένε πως είχαν εξαφανιστεί σκυλιά και γάτες. Επειδή γινόντουσαν τροφή για τους απελπισμένους!
Φλας μπακ. Μια μέρα πριν, στην αίθουσα “Θάλεια” πολυτελούς ξενοδοχείου της Αθήνας, οι τροϊκανοί δίνουν συνέντευξη Τύπου. Έκπληκτοι οι δημοσιογράφοι διαπιστώνουν ότι οι μονόλογοί τους και οι ερωτήσεις πρέπει να γίνονται μόνο στην αγγλική γλώσσα. Χωρίς διερμηνεία. Επικυρίαρχοι σε ύψιστο βαθμό. Αργότερα ο υπουργός Οικονομικών δέχτηκε, στη δική του εκδοχή εξειδίκευσης των προσταγών της τρόικας, ερωτήσεις και στα ελληνικά!
Η ανάγνωση και των δύο ανακοινωθέντων περικλείει πολλά συμπεράσματα και περισσότερους φόβους, που συμπυκνώνονται στο εξής: Η Ελλάδα βρίσκεται με το ένα πόδι στην πτώχευση, αλλά οι πιστωτές θέλουν να πάρουν από το πτώμα της όσα περισσότερα μπορέσουν.

Θα χρωστάμε στους επόμενους αιώνες
Σύμφωνα λοιπόν με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών:
Στα επόμενα πέντε χρόνια πρέπει να πληρώσουμε δάνεια 186 δισ. ευρώ, ενώ το ελληνικό χρέος στο τέλος Σεπτεμβρίου έφθασε τα 337 δισ. ευρώ και σε τρεις μήνες, από Ιούλιο μέχρι Σεπτέμβριο, αυξήθηκε κατά 20 δισ.: από τα 316,954 στα 336,807.
Ακόμα δεν έχει καταγραφεί επίσημα, αλλά στις επόμενες εβδομάδες θα πιστοποιηθεί ότι το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί στο 148% του ΑΕΠ από 127% που ήταν ο στόχος του Μνημονίου! Με το έλλειμμα να προσεγγίζει ιλιγγιωδώς το 12% του ΑΕΠ, τον πληθωρισμό να έχει καθηλωθεί σε επίπεδα πάνω από το 5% και την επίσημη ανεργία να εκτοπίζει από την αγορά το 12,2% του ενεργού πληθυσμού (υπάρχουν περιοχές της χώρας, που βρίσκεται ήδη στο 30%) και πάνω από τους μισούς νέους, η κοινωνική έκρηξη βρίσκεται προ των πυλών.
Το ερώτημα ποιος θα πληρώσει και αυτή τη φορά είναι ρητορικό. Οι συνήθεις ύποπτοι μισθωτοί και μικρομεσαίοι, πρεσβεύει η κυβέρνηση. Μα οι περισσότεροι θα κλείσουν τα μαγαζιά τους, αφού και εκατοντάδες χιλιάδες θα πυκνώσουν τις στρατιές των ανέργων ή θα υποστούν βίαιη περικοπή της αγοραστική τους δύναμης. Γιατί να μην πληρώσουν οι πραγματικοί φοροφυγάδες; Μα αυτοί κρατούν τον πλούτο τους μήπως και κάνουν επενδύσεις!

Aλέξης Τσίπρας: Στόχος η διαμόρφωση μιας αριστερής πλειοψηφίας κατά του Μνημονίου



κλικ στην εικόνα για να μεγαλώσεικλικ στην εικόνα για να μεγαλώσει
Εφικτή και υλοποιήσιμη η διαμόρφωση μιας αριστερής πλειοψηφίας κατά του Μνημονίου, κατά τον πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος  μιλώντας στη συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος  τόνισε ότι «την ώρα που πληθαίνει ο παράδοξος συρφετός των προθύμων για συναίνεση στα μέτρα της κυβέρνησης και του μνημονίου, σημασία έχει είναι τι κάνουν οι δυνάμεις που τοποθετούνται κατά του Μνημονίου. Αν δηλαδή θα υπάρξει ή όχι σχέδιο αντισυσπείρωσης, με στόχο μια αριστερή πλειοψηφία σε κοινωνικό επίπεδο που θα απαιτήσει την απεμπλοκή της χώρας από το μνημόνιο της χρεοκοπίας».

Ο Α. Τσίπρας υποστήριξε ότι η διαμόρφωση μιας αριστερής πλειοψηφίας κατά του Μνημονίου, δεν είναι μια μεγαλόστομη εξαγγελία, αλλά σχέδιο, στο οποίο  «μπορούν να συσπειρωθούν δυνάμεις που απεγκλωβίζονται από το ΠΑΣΟΚ ως και δυνάμεις της  εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς».

Επιτέθηκε στη Δημοκρατική Αριστερά λέγοντας ότι δεν δημιουργήθηκε ευκαιριακά, δεν ήταν γέννημα επιλογών εν βρασμώ, αλλά ήταν συνειδητή επιλογή δουλεμένη από καιρό, τουλάχιστον για τον ηγετικό πυρήνα.

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ ζήτησε από τα μέλη «να ξαναθυμηθούμε όλοι τον ιδρυτικό στόχο, να σεβαστούμε τις διαφορές μας και εστιάσουμε σε αυτά που μας ενώνουν, σε αυτά που μπορούμε να συμφωνήσουμε».

Επίσης άσκησε κριτική στην στάση του Α. Αλαβάνου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, αλλά παράλληλα έκανε και αυτοκριτική για την επίδοση της υποψηφιότητας Μητρόπουλου παραδεχόμενος ότι το αποτέλεσμα δεν ήταν το προσδοκώμενο και ότι σε αυτό έπαιξαν ρόλο «η διάσπαση, οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και η βιαστική επιλογή του εγχειρήματος κάτω από πολλαπλές πιέσεις και μέσα σε δικές μας εσωτερικές αντιφάσεις».

Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

Απεργία στα ΜΜΕ στις 30 Νοεμβρίου



Σε κοινή απεργιακή κινητοποίηση προχωρούν την Τρίτη 30 Νοεμβρίου, από τις 6 πμ έως τις 6 πμ της Τετάρτης 1 Δεκεμβρίου 2010, όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις του χώρου των ΜΜΕ. Δημοσιογράφοι, τεχνικοί ραδιοφώνου και τηλεόρασης, διοικητικοί, φωτογράφοι, λιθογράφοι, εφημεριδοπώλες, εργαζόμενοι στα πρακτορεία διανομής, θα συγκεντρωθούν στις 11πμ έξω από την ΕΣΗΕΑ με σκοπό να διαδηλώσουν προς το υπουργείο Εργασίας (Σταδίου 29).
Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ: «Στη συνολική επίθεση της Κυβέρνησης κατά των εργασιακών και ασφαλιστικών κατακτήσεων, την ίδια στιγμή που ευεργετεί τους ασυνεπείς εργοδότες, «ρυθμίζοντας» τις συσσωρευμένες μεγάλου ύψους οφειλές τους προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία του Τύπου (ΤΣΠΕΑΘ, ΤΑΙΣΥΤ, ΕΔΟΕΑΠ, ΤΑΤΤΑ, ΤΣΥΠΘ).
Στην αδράνεια των κυβερνητικών και άλλων ελεγκτικών μηχανισμών στις αυθαίρετες και παράνομες συμπεριφορές των εργοδοτών.
Στη συστηματική καταστρατήγηση από εργοδότες των συμβατικών τους υποχρεώσεων, που απορρέουν από την εργατική νομοθεσία και τις ΣΣΕ.
Στο φαινόμενο των «ευέλικτων» μορφών εργασίας, τις υπεργολαβίες, τα «φασόν» και τη μαύρη εργασία, που διογκώνονται καθημερινά.
Στην περικοπή δαπανών για την παιδεία, την υγεία, την πρόνοια και το τεράστιο κοινωνικό έλλειμμα.
Στη δημιουργία νέας γενιάς συμβασιούχων».

Σε ανακοίνωση της συντονιστικής επιτροπής των συνεργαζόμενων ενώσεων στα ΜΜΕ, αναφέρεται ότι:
«Οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ (συντάκτες, υπάλληλοι και τεχνικοί) διατρανώνουμε την συνολική αντίθεση του Κλάδου στην συστηματική λεηλασία των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων μας και διακηρύσσουμε την συνολική και πολύμορφη αντίδρασή μας απέναντι στις υπαγορευόμενες μεθοδεύσεις από κυβέρνηση, εργοδοσία και ΔΝΤ. Υπογραμμίζουμε, επίσης, τις αδιαπραγμάτευτες θέσεις μας, όπως ήδη έχουν διατυπωθεί στις μέχρι τώρα αγωνιστικές μας κινητοποιήσεις, οι οποίες ενημερώνουμε ότι θα ενταθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Δεν αφήνουμε να περάσει η απορρύθμιση των εργασιακών μας σχέσεων με την κατάργηση των ΣΣΕ, με την ελαστική απασχόληση, με την αυθαίρετη μετατροπή των εργασιακών σχέσεων και αμοιβής, με τις μαζικές απολύσεις».
Πηγή: ΑΠΕ

Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2010

Καινούργια εκπομπή με το Σεραφείμ Φυντανίδη.

Το μόνο που προχωρά στην ΕΡΤ είναι οι εξωτερικές παραγωγές. Ακόμα μία εκπομπή λοιπόν, εξωτερικής παραγωγής κάνει πρεμιέρα αυτήν την Κυριακή στις 4 το μεσημέρι. Στο τιμόνι της ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά από δημοσιογραφία, ο Σεραφείμ Φυντανίδης. Η καινούργια εκπομπή έχει τον τίτλο «Οι παρέες γράφουν ιστορία» και θα φιλοξενεί παρέες που έγραψαν ιστορία στο χώρο της μουσικής, της λογοτεχνίας, του θεάτρου, του κινηματογράφου, της επιστήμης, του Τύπου, της οικολογίας, του αθλητισμού, αλλά ακόμα και της καθημερινότητάς μας.

Οι καλεσμένες παρέες λοιπόν θα αφηγούνται πώς συναντήθηκαν, πώς συνεργάστηκαν, τι δυσκολίες συνάντησαν, πώς και αν δικαιώθηκαν αλλά και τι κληρονομιά άφησαν –αν άφησαν- στις νεότερες γενεές. Οι εκπομπές θα συνοδεύονται από πλούσιο αρχειακό υλικό, ή από μουσική και τραγούδια.

Στην πρεμιέρα, αυτήν την Κυριακή 21 Νοεμβρίου στις 4 το μεσημέρι, ο Σεραφείμ Φυντανίδης φιλοξενεί κάποιες παρέες που έκαναν μικρές επαναστάσεις κατά της χούντας μέσα από το θέατρο, το βιβλίο, το τραγούδι, τις εφημερίδες, τη σάτιρα, ακόμα και μέσα από την - απόλυτα ελεγχόμενη από τη δικτατορία - κρατική τηλεόραση.

Έτσι, στην πρώτη εκπομπή θυμούνται, παρουσιάζουν και μιλούν: ο συγγραφέας και ακαδημαϊκός Θανάσης Βαλτινός, ο θεατρικός συγγραφέας Κώστας Μουρσελάς, οι ηθοποιοί Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Κώστας Αρζόγλου, Άννα Μιχαλιτσιάνου, Γιώργος Κοτανίδης, Μηνάς Χατζησάββας, Βασίλης Κολοβός. Οι συνθέτες Θόδωρος Αντωνίου, Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Μαρκόπουλος και ακόμα ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρία Φαραντούρη, ο σκηνοθέτης Γιώργος Μιχαηλίδης, ο θεατρικός κριτικός και συγγραφέας Κώστας Γεωργουσόπουλος, η ποιήτρια και μεταφράστρια Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ, ο δημοσιογράφος Γιάννης Καψής και οι σκιτσογράφοι Κώστας Μητρόπουλος και ΚΥΡ. Επίσης, ένα μουσικό σύνολο υπό τη διεύθυνση του Χρήστου Λεοντή θα παρουσιάσει χαρακτηριστικά τραγούδια της εποχής.
Βέβαια, το concept θυμίζει λίγο την εκπομπή «Τοp Stories» με τη Σεμίνα Διγενή που μεταδιδόταν πάλι από την κρατική τηλεόραση. Αλλά η αλήθεια είναι πως στην τηλεόραση δεν υπάρχει παρθενογένεση. Θα περιμένουμε να δούμε την καινούργια εκπομπή της ΝΕΤ αν και η παρουσία και παρουσίαση από το Σεραφείμ Φυντανίδη εγγυάται πως θα είναι αξιοπρεπής.

Γρηγόρης Μελάς

Στον πάτο η διαφημιστική δαπάνη – «κρατάνε» οριακά οι εφημερίδες

thumb
Βουτιά και τον Οκτώβριο για την διαφημιστική δαπάνη στα ΜΜΕ αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία, η μείωση έφτασε το 21% ενώ δαπανήθηκαν συνολικά 165,5 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι τηλεοπτικοί σταθμοί κατέγραψαν τις μεγαλύτερες απώλειες εμφανίζοντας πτώση ύψους 40%. Ακολούθησε το ραδιόφωνο με πτώση 21% και τα περιοδικά με απώλειες 17%. Οι εφημερίδες είναι το μόνο Μέσο Ενημέρωσης που εμφανίζεται για τον Οκτώβριο με αύξηση στα διαφημιστικά του έσοδα, ύψους 10%, εξαιτίας της προεκλογικής περιόδου.
Για το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου η διαφημιστική δαπάνη για τα ΜΜΕ εμφανίζει συνολική μείωση κατά 12,3% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2009 φτάνοντας το 1,5 δις ευρώ.
Συγκεκριμένα, στο δεκάμηνο τη μεγαλύτερη πτώση παρουσιάζουν τα ερτζιανά με 26,9% και στη συνέχεια βρίσκονται η μικρή οθόνη με πτώση 15% και ο χώρος των περιοδικών με πτώση 14%. Για το ίδιο διάστημα οι εφημερίδες κατέγραψαν οριακή αύξηση των διαφημιστικών εσόδων κατά 1,1%.


Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010

Δήλωση του Αντώνη Βγόντζα για το παραδικαστικό

Αθήνα, 17 Νοεμβρίου 2010

Δήλωση
Ο αυτονόητος σεβασμός μου προς τη Δικαιοσύνη και τη διαδικασία απονομής της δεν μου απαγορεύει να διατυπώσω δημόσια κρίσιμες, νομίζω, διαπιστώσεις. Υπερασπίστηκα τον Πρόεδρο Πρωτοδικών κ. Γεράσιμο Διονυσάτο. Και βρέθηκα δίπλα του στα δικά του πέτρινα πεντέμισι χρόνια διώξεων και αργίας.
Του απαγγέλθηκαν 60 κατηγορίες. Με αφορμή την άσκηση των καθηκόντων του ως προϊσταμένου του Πρωτοδικείου Αθηνών. Θέση ευθύνης και τιμής στην οποία τον οδήγησε η εκτίμηση της πιο πλατιάς, που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, πλειοψηφίας των συναδέλφων του. Με προηγούμενες δύο αποφάσεις αθωώθηκε από αρκετές από αυτές. Και με τη σημερινή απόφαση, μετά από διεξοδική διαδικασία 18 περίπου μηνών, αθωώθηκε και από τις υπόλοιπες.
Ελπίζω ότι η κοινή γνώμη θα συγκρατήσει τελικά στη μνήμη της ότι οι διώξεις κατά του κ. Διονυσάτου είχαν ένα και μοναδικό στόχο. Την κατάργηση του θεσμού της αυτοδιοίκησης στα Δικαστήρια. Της πιο ουσιαστικής πρακτικά εγγύησης της δημοκρατικής λειτουργίας της Δικαιοσύνης.
Κάποτε πρέπει να γίνει η δικαιοπολιτική αποτίμηση της υπόθεσης που αποκλήθηκε «παραδικαστικό». Από τώρα δικαιούμαι να συμπεράνω και να ισχυριστώ ότι, πέρα από τα αποδεδειγμένα αμαρτήματα ελαχίστων δικαστών, η επιχείρηση «παραδικαστικό», χρησιμοποιήθηκε για τον εκβιασμό της ελεύθερης συνείδησης των Ελλήνων δικαστών. Οι δράστες είναι γνωστοί. Και οι υπεύθυνοι με ενέργειες και παραλείψεις τους.
Αντώνης Ν. Βγόντζας
Πρόεδρος της Αλληλεγγύης Δικηγόρων

Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010

Ώρες πολιτικής και ιστορικής ευθύνης για το «Βατοπέδι

   Επίκαιρα  Θέματα   
του Αντώνη  Ν. Βγόντζα*

Αύριο, Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010, η Βουλή των Ελλήνων καλείται να πάρει μία κρίσιμη, θεσμικά και πολιτικά, απόφαση. Θα παραπέμψει, ναι ή όχι, στο Ειδικό Δικαστήριο, τους πέντε πρώην υπουργούς των κυβερνήσεων Κ. Καραμανλή για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες σε σχέση με το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου. Το αυτονόητο της σημασίας της απόφασης αυτής αποτρέπει κάθε σχετική φλυαρία. Οφείλουμε, όμως, να προβούμε έγκαιρα σε ορισμένες διαπιστώσεις μετά από συνεκτίμηση των πέντε διαφορετικών πορισμάτων.

Πρώτον. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι υπήρξε ενορχηστρωτής της υπόθεσης από πλευράς πολιτικής εξουσίας και δημόσιας διοίκησης. Την μπαγκέτα κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα την κράτησε ο τότε Πρωθυπουργός και το πανίσχυρο, τότε, πολιτικό γραφείο του. Κανένας άλλος δε θα μπορούσε να συντονίσει «αποτελεσματικά» τις ενέργειες τόσο πολλών υπουργών και διαφορετικών κρατικών υπηρεσιών. Χωρίς αυτό να απαλείφει τις προσωπικές και ενδεχόμενα ποινικές ευθύνες των υπουργών και των άλλων παραγόντων. Χωρίς αυτό να καταργεί τη διαβάθμισή τους ανάλογα με το ρόλο που είχε επιφυλάξει ή διατηρήσει ο καθένας για τον εαυτό του.

Δεύτερον. Δύσκολα μπορεί να σηκώσει κανείς την πλάκα με την οποία σφραγίστηκε η υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου ως σκάνδαλο. Το αναγνώρισε και ο τότε Πρωθυπουργός. Το έχει αποδεχθεί ως τέτοιο η κοινή γνώμη. Μικρή σημασία έχουν τα ποσά που έχουν διακινηθεί. Ενώ το κυρίαρχο στίγμα της υπόθεσης είναι τα διάφορα θεσμικά άλματα, που ακολουθούν το ένα μετά το άλλο, και η ηθική απαξία της συμπεριφοράς τους. Και κατά την εξέλιξη του ίδιου του σκανδάλου και κατά την θεσμική διαχείριση του. Η Δικαιοσύνη δεν ανταποκρίθηκε στο ρόλο της. Και το πολιτικό σύστημα συμπεριφέρθηκε με μικροκομματικούς όρους. Όχι μόνον στα όρια της πρωτοφανούς συγκάλυψης. Ο τότε Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν προσέφερε καθόλου καλές υπηρεσίες στην τότε Κυβέρνηση. Οι υπουργοί ήξεραν. 

Τρίτον. Είναι στα όρια της βεβαιότητας ότι ο τότε Πρωθυπουργός είναι αυτός που απεφάσισε τις χαριστικές προς τη Μονή πράξεις. Δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι ό,τι έπραξε, το επεχείρησε για λόγους ευσέβειας ή αντίθετα για προσωπικό συμφέρον. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι κινήθηκε ανάμεσα σε μία γενική διάθεση «ωχαδερφισμού» και έλλειψη πολιτικής διορατικότητας και ευαισθησίας. Η κορυφαία πολιτική του ευθύνη δεν βρίσκεται τόσο σε αυτό το σημείο. Βαρύνεται με την πολιτική διαχείριση του σκανδάλου. Είτε ο ίδιος, είτε δια των υπουργών του δεν απελευθέρωσε έγκαιρα τη Δικαιοσύνη από τη γνωστή διαπλοκή της με την πολιτική εξουσία. Ούτε απέτρεψε τις υπόγειες ή και φανερές διαδρομές αυτής της διαπλοκής. Υπέταξε, αν δεν καθοδήγησε, τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες στο στόχο της συγκάλυψης. Δεν προσέφερε ή διατύπωσε ούτε ένα επιχείρημα ότι το Μάϊο του 2009 διέλυσε ουσιαστικά τη Βουλή για να διαμορφώσει όλες τις πραγματικές και νομικές προϋποθέσεις για την παραγραφή των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών. Και αφορά φυσικά τον ίδιο, την ιστορία του και την υστεροφημία του, αυτή η παράξενη και πρωτοφανής σιωπή του. Ουσιαστικά, αυτή η σιωπή συνιστά μία έμμεση ομολογία για τις δικές του ευθύνες. Και εκθέτει ανυπεράσπιστους τους πρώην στενούς συνεργάτες του σε δικαιολογημένες ή και αδικαιολόγητες περιπέτειες.

Τέταρτον. Η ευθύνη, θεσμική και πολιτική, ανήκει τώρα πια στη σημερινή σύνθεση της Βουλής. Πρέπει να πούμε απερίφραστα τη γνώμη μας. Οι ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες των πρώην υπουργών έχουν, κατά την κρατούσα γνώμη, παραγραφεί. Η προσπάθεια παράτασης, προς τα πίσω ή και προς τα μπρος, των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών μέσα από το ανακάτεμα των διατάξεων για τη διακίνηση του βρώμικου χρήματος δεν πρόκειται να αποτρέψει την παραγραφή. Άλλωστε είναι προβληματική και αυτή η περίεργη διασταλτική ερμηνεία των σχετικών διατάξεων. Και είναι βέβαιο ότι μέσα σε λίγους μήνες το Δικαστικό Συμβούλιο θα διαπιστώσει την επέλευση της παραγραφής των ποινικών ευθυνών. Δεν με ενδιαφέρουν οι ενδεχόμενοι πανηγυρισμοί μιας μερίδας του πολιτικού κόσμου. Με ενδιαφέρει, όμως, η εντύπωση που θα σχηματισθεί βαθιά στη λαϊκή ψυχή ότι ουσιαστικά όλη αυτή η οργή και το αντίστοιχο αίτημα για την τιμωρία της διαφθοράς έχουν υπονομευθεί από την αρχή. Και ότι το σύστημα, δικαιοδοτικό και πολιτικό, είναι τελικά σάπιο.

Πέμπτον. Είναι εντελώς εσφαλμένος ο ισχυρισμός ότι το ζήτημα της παραγραφής αποτελεί αντικείμενο των Δικαστηρίων. Υπάρχουν πάμπολλα ιστορικά παραδείγματα που το ζήτημα της ενδεχόμενης παραγραφής των ποινικών ευθυνών υπουργών τέθηκε ενώπιον της Εθνικής Αντιπροσωπείας. Και αυτή απεφάσισε. Η σημερινή Βουλή πρέπει να κρατήσει ψηλά το κύρος της ώστε απρόσκοπτα και στο πλαίσιο μίας γνήσιας λαϊκής επιδοκιμασίας να συνεχίζει να ασχολείται με το τεράστιο σκάνδαλο της Siemens, με το σχεδόν αυταπόδεικτο σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων και το βαθύτατα οδυνηρό σκάνδαλο της αλλοίωσης των Εθνικών Λογαριασμών. Στα μέλη της ανήκουν εξέχοντες νομικοί. Έχουν και κρίση και μνήμη. Και ένα εξαιρετικό αίσθημα επιστημονικής και επαγγελματικής αξιοπρέπειας και ευθιξίας. 

Αντώνης Ν. Βγόντζας
Πρόεδρος της Αλληλεγγύης Δικηγόρων
Πρώτο Θέμα, Κυριακή 14.11.2010